NOMOΣ: 1568/85

Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζοµένων.

(ΦΕΚ 177/Α/18-10-85)

Ο ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Κυρώνουµε και εκδίδουµε τον ακόλουθο νόµο που ψήφισε η Βουλή:

ΓΕΝΙΚΕΣ ∆ΙΑΤΑΞΕΙΣ Αρθρο 1

Έκταση εφαρµογής

1. Οι διατάξεις του νόµου αυτού εφαρµόζονται, εφόσον δεν ορίζεται αλλιώς, σε όλες τις επιχειρήσεις, εκµεταλλεύσεις και εργασίες του ιδωτικού και του δηµόσιου τοµέα, όπως ο τελευταίος αυτός καθορίζεται από τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982 (ΦΕΚ 65), εκτός από τα εδάφια α’ και β’.

2. Οι διατάξεις του νόµου αυτού, εκτός από το Κεφάλαιο Α, δεν εφαρµόζονται στις επιχειρήσεις α. εκρηκτικών υλών,

β. µεταλλείων-λατοµείων-ορυχείων, γ. καθαρά αλιευτικές,

δ. µεταφορών, εκτός από τις δραστηριότητες υποστήριξης, ε. σε εργασίες µε ιοντίζουσες ακτινοβολίες.

3. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού,ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, που προβλέπεται στο άρθρο 15 του νόµου αυτού, µπορεί να επεκτείνεται η εφαρµογή του νόµου αυτού, ολικά, ή µερικά και στις επιχειρήσεις της προηγούµενης παραγράφου, καθώς και στο ∆ηµόσιο και στα κοινά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου.
4. Για την εφαρµογή του νόµου αυτού, ως τόπος εργασίας νοείται κάθε χώρος που βρίσκονται ή µεταβαίνουν οι εργαζόµενοι εξαιτίας της εργασίας τους και που είναι κάτω από τον έλεγχο του εργοδότη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’

ΟΡΓΑΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

Αρθρο 2 Α’. Σύσταση επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας (Ε.Υ.Α.Ε.)

1. Οι εργαζόµενοι σε επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από πενήντα (50) άτοµα έχουν δικαίωµα να συνιστούν επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, αποτελούµενη από εκλεγµένους αντιπροσώπους τους στην επιχείρηση. Σε επιχειρήσεις που απασχολούν από είκοσι (20) έως πενήντα (50) άτοµα ορίζεται εκλεγµένος αντιπρόσωπος των εργαζοµένων, για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας στην επιχείρηση.

2. Παραρτήµατα, υποκαταστήµατα, χωριστές εγκαταστάσεις ή αυτοτελείς εκµεταλλεύσεις, εξαρτηµένες από την κύρια επιχείρηση θεωρούνται αυτοτελείς επιχειρήσεις για την εφαρµογή του κεφαλαίου αυτού, εφόσον η απόσταση µεταξύ τους ή από την κύρια επιχείριση δικαιολογεί τη λειτουργία ιδιαίτερης Ε.Υ.Α.Ε. ή τον ορισµό ιδιαίτερου αντιπροσώπου, κατά την απόφαση του επιθεωρητή εργασίας στον οποίο µπορεί να προσφύγει κάθε µέρος σε περίπτωση διαφωνίας. Κατά της απόφασης του επιθεωρητική εργασίας επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον του κατά τόπο αρµόδιου ειρηνοδίκη κατά τις διατάξεις της πολιτικής δικονοµίας περί εργατικών διαφορών.

Β’. Αρµοδιότητες επιτροπής και αντιπροσώπου

1. Η Ε.Υ.Α.Ε. ή ο αντιπρόσωπος είναι όργανο συµβουλευτικό και έχει τις εξής αρµοδιότητες: α) µελετά τις συνθήκες εργασίας στην επιχείρηση, προτείνει µέτρα για τη βελτίωσή τους και του περιβάλλοντος εργασίας, παρακολουθεί την τήρηση των µέτρων υγιεινής και ασφάλειας και συµβάλλει στην εφαρµογή τους από τους εργαζοµένους.

β) σε περιπτώσεις σοβαρών εργατικών ατυχηµάτων ή σχετικών συµβάντων προτείνει τα κατάλληλα µέτρα για την αποτροπή επανάληψής τους, γ) επισηµαίνει τον επαγγελµατικό κίνδυνο στους χώρους ή θέσεις εργασίας και προτείνει

µέτρα για την αντιµετώπισή του, συµµετέχοντας έτσι στη διαµόρφωση της πολιτικής της επιχείρησης, για την πρόληψη του επαγγελµατικού κινδύνου, δ) ενηµερώνεται από τη διοίκηση της επιχείρησης για τα στοιχεία των εργατικών ατυχηµάτων και των επαγγελµατικών ασθενειών που συµβαίνουν σ’ αυτή,

ε) ενηµερώνεται για την εισαγωγή στην επιχείρηση νέων παραγωγικών διαδικασιών, µηχανηµάτων, εργαλείων και υλικών ή για τη λειτουργία νέων εγκαταστάσεων σ’ αυτή, στο µέτρο που επηρεάζουν τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.

στ σε περίπτωση άµεσου και σοβαρού κινδύνου καλεί τον εργοδότη να λάβει τα ενδεικνυόµενα µέτρα, χωρίς να αποκλείεται και η διακοπή λειτουργίας µηχανήµατος ή εγκατάστασης ή παραγωγικής διαδικασίας, ζ) µπορεί να ζητεί τη συνδροµή εµπειρογνωµόνων για θέµατα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, µετά σύµφωνη γνώµη του εργοδότη.

2. Η Ε.Υ.Α.Ε. ή ο αντιπρόσωπος συνεδριάζει µε τον εργοδότη ή τον εκπρόσωπό του µέσα στο πρώτο δεκαήµερο κάθε τριµήνου, σε ηµέρα και ώρα που ορίζεται από κοινού, για τη διευθέτηση των θεµάτων που ανακύπτουν µέσα στην επιχείρηση και σχετίζονται µε τις αρµοδιότητες της προηγούµενης παραγράφου. Στις κοινές συνεδριάσεις µετέχουν ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας της επιχείρησης που προβλέπονται στο άρθρο 4. Πριν από την ηµέρα της κοινής συνεδρίασης, η Ε.Υ.Α.Ε. ή ο αντιπρόσωπος καθορίζει τα θέµατα τα οποία θα συζητήσει και τα γνωστοποιεί στον εργοδότη τρεις (3) τουλάχιστον εργάσιµες ηµέρες νωρίτερα. Ο εργοδότης γνωστοποιεί στην Ε.Υ.Α.Ε. ή στον αντιπρόσωπο τα θέµατα που επιθυµεί να συζητηθούν στην κοινή συνεδρίαση τρεις (3) τουλάχιστον εργάσιµες ηµέρες πριν από την ηµέρα πραγµατοποίησής της. Οι παραπάνω γνωστοποιήσεις απευθύνονται επίσης µέσα στις ίδιες προθεσµίες και προς τον τεχνικό ασφάλειας και το γιατρό εργασίας της επιχείρησης. Στις συνεδριάσεις αυτές συντάσσονται πρακτικά εις διπλούν και τηρούνται το ένα αντίτυπο από τον εργοδότη και το άλλο από την επιτροπή ή τον αντιπρόσωπο.

Γ’ Αριθµός µελών Ε.Υ.Α.Ε.-υποχρεώσεις εργοδοτών

1. Η Ε.Υ.Α.Ε. αποτελείται:

α) από δύο µέλη σε επιχειρήσεις µε 51 έως 100 εργαζοµένους, β) από 3 µέλη σε επιχειρήσεις µε 101 έως 300 εργαζοµένους, γ) από 4 µέλη σε επιχειρήσεις µε 301 έως 600 εργαζοµένους, δ) από 5 µέλη σε επιχειρήσεις µε 601 έως 1000 εργαζοµένους, ε) από 6 µέλη σε επιχειρήσεις µε 1001 έως 2000 εργαζοµένους,

στ ) από 7 µέλη σε επιχειρήσεις µε περισσότερους από 2.000 εργαζοµένους. 2. Ο εργοδότης οφείλει:

α) να διευκολύνει την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο των εργαζοµένων στην άσκηση των καθηκόντων τους, β) Να ενηµερώνει και παρέχει κάθε στοιχείο που αφορά την επιχείρηση και είναι σχετικό µε

το έργο της Ε.Υ.Α.Ε. ή του αντιπροσώπου των εργαζοµένων.

Αρθρο 3 Εκλογή µελών Ε.Υ.Α.Ε.-προστασία

1. Αν στην επιχείρηση δεν υπάρχουν αντιπρόσωποι ή συµβούλια εργαζοµένων, που προβλέπονται από νόµο, οι εργαζόµενοι εκλέγουν σε γενική συνέλευση, που συγκαλείται για

το σκοπό αυτόν κάθε δύο χρόνια, τα µέλη της Ε.Υ.Α.Ε . ή τον αντιπρόσωπό τους, για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας, µε άµεση και µυστική ψηφοφορία.

2. Η γενική συνέλευση αποτελείται από το σύνολο των εργαζοµένων στην επιχείρηση και βρίσκεται σε απαρτία όταν παρίσταται τουλάχιστον το ήµισυ των εργαζοµένων σ’ αυτή. Αν δεν επιτευχθεί αυτή η απαρτία, τότε αρκεί το ένα τρίτο (1/3) των εργαζοµένων στην επόµενη συνέλευση.

Στη γενική συνέλευση απαγορεύεται να παρίστανται και να ψηφίζουν πρόσωπα που δεν είναι εργαζόµενοι της επιχείρησης.

Η πρώτη, µετά την έναρξη ισχύος του νόµου αυτού, γενική συνέλευση συγκαλείται από το ένα εικοστό (1/20) τουλάχιστον των εργαζοµένων και την προεδρία της αναλαµβάνουν οι τρεις πρώτοι που υπογράφουν την πρόσκληση.

Κάθε, εν συνεχεία της πρώτης, γενική συνέλευση για εκλογές συγκαλείται και προεδρεύεται, κατά περίπτωση, από τον αντιπρόσωπο ή τα µέλη της Ε.Υ.Α.Ε.

3. Κάθε εργαζόµενος έχει δικαίωµα να ψηφίσει για τον αντιπρόσωπο ή τα µέλη της Ε.Υ.Α.Ε. και να εκλεγεί στα αξιώµατα αυτά.

4. Οι υποψήφιοι για την Ε.Υ.Α.Ε. αναγράφονται σε ενιαίο ψηφοδέλτιο µε αλφαβητική σειρά. Κάθε εργαζόµενος έχει δικαίωµα να ψηφίσει από το ψηφοδέλτιο τόσους υποψηφίους, όσος ο αριθµός των µελών της Ε.Υ.Α.Ε. Εκλέγονται οι υποψήφιοι που συγκεντρώνουν τις περισσότερες ψήφους. Σε περίπτωση ισοψηφίας ακολουθεί κλήρωση. Οι αµέσως επόµενοι σε αριθµό ψήφων αναδεικνύονται αναπληρωµατικά µέλη.

5. Οι διατάξεις της προηγούµενης παραγράφου εφαρµόζεται και προκειµένου για εκλογή αντιπροσώπου υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
6. Για τον υπολογισµό του αριθµού των µελών της Ε.Υ.Α.Ε. λαµβάνεται υπόψη ο αριθµός των εργαζοµένων στην επιχείρηση κατά το χρόνο διεξαγωγής της εκλογής.
7. Αίτηση για αναγνώριση ακυρότητας απόφασης γενικής συνέλευσης για εκλογές ασκείται στο ειρηνοδικείο της περιφέρειας που βρίσκεται η επιχείρηση, µέσα σε αποκλειστική προθεσµία δέκα (10) εργάσιµων ηµερών από τη λήξη της γενικής συνέλευσης από το ένα πέµπτο (1/5) του αριθµού των εργαζοµένων καθώς και από όποιον έχει προσωπικό έννοµο συµφέρον.

8. Οι εκλογές διεξάγονται από τριµελή εφορευτική επιτροπή που εκλέγεται από τη γενική συνέλευση των εργαζοµένων. Ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής εκλέγεται από τα µέλη της. Η εφορευτική επιτροπή µεριµνά για τη διεξαγωγή των εκλογών, καταµετρά τις ψήφους και ανακηρύσσει τους επιτυχόντες.

Τηρεί πρακτικά για τις εκλογές και γνωστοποιεί το αποτέλεσµά τους στους εργαζοµένους στον εργοδότη και το σωµατείο ή τα σωµατεία της επιχείρησης.

9. Το άρθρο 14 του ν. 1264/1982 εφαρµόζεται και για τα µέλη της Ε.Υ.Α.Ε. και τους αντιπροσώπους.

Αρθρο 4 Υποχρέωση απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας της επιχείρησης

1. Στις επιχειρήσεις που απασχολούν κατά ετήσιο µέσο όρο πάνω από πενήντα (50) εργαζοµένους, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να χρησιµοποιεί τις υπηρεσίες τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας.

2. Παραρτήµατα, υποκαταστήµατα, χωριστές εγκαταστάσεις ή αυτοτελείς εκµεταλλεύσεις, εξαρτηµένες από την κύρια επιχείρηση, θεωρούνται αυτοτελείς επιχειρήσεις για την εφαρµογή του κεφαλαίου αυτού, εφόσον απέχουν µεταξύ τους ή από την κύρια επιχείρηση τόσο, ώστε να δυσχεραίνεται το έργο του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας, κατά την απόφαση του επιθεωρητή εργασίας στον οποίο µπορεί να προσφύγει κάθε µέρος σε περίπτωση διαφωνίας. Κατά της απόφασης του επιθεωρητή εργασίας επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον του κατά τόπο αρµόδιου ειρηνοδίκη κατά τις διατάξεις της πολιτικής δικονοµίας περί εργατικών διαφορών.

3. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση πριν από την επιλογή του τεχνικού ασφάλειας ή του γιατρού εργασίας, να γνωστοποιεί στην τοπική επιθεώρηση εργασίας τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα τους καθώς και την τυχόν απασχόλησή τους σε άλλη επιχείρηση, τα στοιχεία για το

είδος και την οργάνωση της επιχείρησης, τον αριθµό των εργαζοµένων και λοιπές συναφείς πληροφορίες.

4. Η σύµβαση πρόσληψης του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας γίνεται εγγράφως και αντίγραφό της κοινοποιείται από τον εργοδότη στην τοπική επιθεώρηση εργασίας.

5. Ο εργοδότης, για την αποτελεσµατικότερη άσκηση των καθηκόντων του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας, θέτει στη διάθεσή τους το αναγκαίο βοηθητικό προσωπικό, χώρους, εγκαταστάσεις, συσκευές και γενικά τα απαραίτητα µέσα και βαρύνεται µε όλες τις σχετικές δαπάνες.

6. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να διευκολύνει τον τεχνικό ασφάλειας κσι το γιατρό εργασίας για την παρακολούθηση µαθηµάτων εκπαίδευσης και επιµόρφωσης, όπως προβλέπονται στο άρθρο 13.

Αρθρο 5 Προσόντα τεχνικού ασφάλειας

1. Ο τεχνικός ασφάλειας πρέπει να έχει τα παρακάτω προσόντα, ανάλογα µε το είδος της επιχείρησης και τον αριθµό των εργαζοµένων σ’ αυτή:

α) Πτυχίο πολυτεχνείου ή πολυτεχνικής σχολής ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύµατος του εσωτερικού ή ισότιµων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείµενο σπουδών έχει σχέση µε τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλµατος, που χορηγείται από το Τεχνικό Επιµελητήριο της Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.)

β) Πτυχίο πανεπιστηµιακής σχολής εσωτερικού ή ισότιµων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείµενο σπουδών έχει σχέση µε τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικαία και άδεια άσκησης επαγγέλµατος, όταν αυτή προβλέπεται από την κείµενη νοµοθεσία.

γ) Πτυχίο τεχνολογικού εκπαιδευτικού ιδρύµατος ή ισότιµων σχολών του εξωτερικού ή πτυχίο των πρώην σχολών υποµηχανικών και των Κ.Α.Τ.Ε.Ε.

δ) Απολυτήριο τεχνικού λυκείου ή µέσης τεχνικής σχολής ή άλλης αναγνωρισµένης τεχνικής επαγγελµατικής σχολής του εσωτερικού ή ισότιµων σχολών του εξωτερικού ή άδεια άσκησης επαγγέλµατος εµπειροτέχνη.

2. Προϋπηρεσία, που υπολογίζεται από την απόκτηση, απολυτηρίου ή πτυχίου, για τους τεχνικούς των εδαφίων α’ και β΄της παραγρ. 1 αυτού του άρθρου τουλάχιστον διετή, για τους τεχνικούς του εδαφ. γ’ της παραγρ. 1 τουλάχιστον πενταετή και για τους τεχνικούς του εδαφ. δ’ της παραγρ. 1 τουλάχιστον οκταετή.
3. Κάτοχοι των παραπάνω προσόντων θεωρούνται και όσοι έχουν τίτλους ή πιστοποιητικά της αλλοδαπής, από τα οποία προκύπτει ότι είναι τεχνικοί ασφάλειας.

4. Ο τεχνικός ασφάλειας υπάγεται απευθείας στη διοίκηση της επιχείρησης.
5. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση συναρµόδιου υπουργού, µετά από γνώµη του Συµβουλιου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, καθορίζεται το συγκεκριµένο επίπεδο γνώσεων και η ειδικότητα του τεχνικού ασφάλειας, ανάλογα µε τον αριθµό των εργαζοµένων και το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης. Έως την έκδοση των διαταγµάτων αυτών ο εργοδότης οφείλει να απασχολεί τεχνικό ασφάλειας, σύµφωνα µε τις παραπάνω διατάξεις.

Αρθρο 6 Συµβουλευτικές αρµοδιότητες του τεχνικού ασφάλειας.

1. Ο τεχνικός ασφάλειας παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συµβουλές, γραπτά ή προφορικά, σε θέµατα σχετικά µε την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και την πρόληψη των εργατικών ατυχηµάτων. Τις γραπτές υποδείξεις ο τεχνικός ασφάλειας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, το οποίο σελιδοµετρείται και θεωρείται από την επιθεώρηση εργασίας. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαµβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σ’ αυτό το βιβλίο.

2. Ειδικότερα ο τεχνικός ασφάλειας:

α) συµβουλεύει σε θέµατα σχεδιασµού, προγραµµατισµού, κατασκευής και συντήρησης των εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προµήθειας µέσων και εξοπλισµού, επιλογής και ελέγχου της αποτελεσµατικότητας των ατοµικών µέσων προστασίας, καθώς και διαµόρφωσης και διευθέτησης των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας και γενικά οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας, β) ελέγχει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών µέσων, πριν από τη

λειτουργία τους, καθώς και των παραγωγικών διαδικασιών και µεθόδων εργασίας πριν από την εφαρ µογή τους και επιβλέπει την εφαρµογή των µέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και πρόληψης των ατυχηµάτων, ενηµερώνοντας σχετικά τους αρµόδιους προϊσταµένους των τµηµάτων ή τη διεύθυνση της επιχείρησης.

Αρθρο 7 Επίβλεψη συνθηκών εργασίας

1. Για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:

α) να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των µέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει µέτρα αντιµετώπισής της και να επιβλέπει την εφαρµογή τους, β) να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατοµικών µέσων προστασίας,

γ) να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχηµάτων, να αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσµατα των ερευνών του και να προτείνει µέτρα για την αποτροή παρόµοιων ατυχηµάτων.

δ) να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερµού για τη διαπίστωση ετοιµότητας προς αντιµετώπιση ατυχηµάτων.

2. Για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:

α) να µεριµνά ώστε οι εργαζόµενοι στην επιχείρηση να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και να τους ενηµερώνει και καθοδηγεί για την αποτροπή του επαγγελµατικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους, β) να συµµετέχει στην κατάρτιση και εφαρµογή των προγραµµάτων εκπαίδευσης των εργαζοµένων σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.

3. Η άσκηση του έργου του τεχνικού ασφάλειας δεν αποκλείει την ανάθεση σ’ αυτόν από τον εργοδότη και άλλων καθηκόντων, πέρα από το ελάχιστο όριο ωρών απασχόλησής του ως τεχνικού ασφάλειας.
4. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία απέναντι στον εργοδότη και στους εργαζοµένους. Τυχόν διαφωνία του µε τον εργοδότη, για θέµατα της αρµοδιότητάς του, δεν µπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύµβασής του. Σε κάθε περίπτωση η απόλυση του τεχνικού ασφάλειας πρέπει να είναι αιτιολογηµένη.

5. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο.

Αρθρο 8 Προσόντα γιατρού εργασίας και βοηθητικού προσωπικού

1. Ο γιατρός εργασίας πρέπει να διαθέτει εκτός από την άδεια άσκησης ιατρικού επαγγέλµατος και την ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας.

Μέχρι την καθιέρωση της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας και την απόκτηση της ειδικότητας από ικανό αριθµό γιατρών, µπορούν να ασκούν το αντικείµενο αυτό, στο επίπεδο της επιχείρησης, οι παρακάτω:

α) οι κάτοχοι τίτλου ή πτυχίου ειδικότητας ιατρικής της εργασίας της αλλοδαπής.

β) οι γιατροί που έχουν την ειδικότητα της παθολογίας, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις και έχουν παρακολουθήσει ειδικό σεµινάριο ιατρικής και της εργασίας, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 13 ή διαθέτουν διετή τουλάχιστον εµπειρία σε επιχείρηση.

γ) όσοι έχουν ασκήσει καθήκοντα γιατρού εργασίας στο Υπουργείο Εργασίας για πέντε χρόνια τουλάχιστον και µετά την παραιτησή τους από την υπηρεσία.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει γιατρός µε την παραπάνω ειδικότητα, είναι δυνατό να προσληφθεί γιατρός οποιασδήποτε ειδικότητας.

2. ο γιατρός εργασίας υπάγεται απευθείας στη διοίκηση της επιχείρησης.

3. Ως βοηθητικό προσωπικό του γιατρού εργασίας, σύµφωνα µε την παράγραφο 5 του άρθρου 4, µπορούν να προσλαµβάνονται επισκέπτριες αδελφές και επισκέπτες αδελφοί πτυχιούχοι σχολών τετραετούς φοίτησης της ηµεδαπής ή ισότιµων της αλλοδαπής ή αδελφές νοσοκόµες και αδελφοί νοσοκόµοι, πτυχιούχοι σχολών µονοετούς φοίτησης της ηµεδαπής ή ισότιµων της αλλοδαπής.

Αρθρο 9 Συµβουλευτικές αρµοδιότητες του γιατρού εργασίας

1. Ο γιατρός εργασίας παρέχει υποδείξεις και συµβουλές στον εργοδότη, στους εργαζοµένους και στους εκπροσώπους τους, γραπτά ή προφορικά, σχετικά µε τα µέτρα που πρέπει να λαµβάνονται για τη σωµατική και ψυχική υγεία των εργαζοµένων. Τις γραπτές υποδείξεις ο γιατρός εργασίας καταχωρεί στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 6 του νόµου αυτού. Ο εργοδότης λαµβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σ’ αυτό το βιβλίο.
2. Ειδικότερα ο γιατρός εργασίας συµβουλεύει σε θέµατα:

α) σχεδιασµού, προγραµµατισµού, τροποποίησης της παραγωγικής διαδικασίας, κατασκευής και συντήρησης εγκαταστάσεων, σύµφωνα µε τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.

β) λήψης µέτρων προστασίας, κατά την εισαγωγή και χρήση υλών και προµήθειας µέσων εξοπλισµού.

γ) φυσιολογίας και ψυχολογίας της εργασίας, εργονοµίας και υγιεινής της εργασίας, της διευθέτησης και διαµόρφωσης των θέσεων και του περιβάλλοντος της εργασίας και της οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας.

δ) οργάνωσης υπηρεσίας παροχής πρώτων βοηθειών, ε) αρχικής τοποθέτησης και αλλαγής θέσης εργασίας για λόγους υγείας, προσωρινά ή µόνιµα,

καθώς και ένταξης ή επανένταξης µειονεκτούντων ατό µων στην παραγωγική διαδικασία, ακό µη και σε υπόδειξη αναµόρφωσης της θέσης εργασίας και στ) δεν επιτρέπεται ο γιατρός εργασίας να χρησιµοποιείται, για να επαληθεύει το δικαιολογηµένο ή µη, λόγω νόσου, απουσίας εργαζοµένου.

Αρθρο 10 Επίβλεψη της υγείας των εργαζοµένων

1. Ο γιατρός εργασίας προβαίνει σε ιατρικό έλεγχο των εργαζοµένων σχετικό µε τη θέση εργασίας τους, µετά την πρόσληψή τους ή την αλλαγή θέσης εργασίας, καθώς και σε περιοδικό ιατρικό έλεγχο κατά την κρίση του επιθεωρητή εργασίας ύστερα από αίτηµα της επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας των εργαζοµένων, όταν τούτο δεν ορίζεται από το νόµο. Μεριµνά για τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων και µετρήσεων παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος σε εφαρµογή των διατάξεων που ισχύουν κάθε φορά. Εκτιµά την καταλληλότητα των εργαζοµένων για τη συγκεκριµένη εργασία, αξιολογεί και καταχωρεί τα αποτελέσµατα των εξετάσεων, εκδίδει βεβαίωση των παραπάνω εκτιµήσεων και την κοινοποιεί στον εργοδότη. Το περιεχόµενο της βεβαίωσης πρέπει να εξασφαλίζει το ιατρικό απόρρητο υπέρ του εργαζοµένου και µπορεί να ελεγχθεί από τους υγειονοµικούς επιθεωρητές του Υπουργείου Εργασίας, για την κατοχύρωση του εργαζοµένου και του εργοδότη.

2. Επιβλέπει την εφαρµογή των µέτρων προστασίας της υγείας των εργαζοµένων και πρόληψης των ατυχηµάτων. Για το σκοπό αυτόν:

α) επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας και αναφέρει οποιαδήποτε παράλειψη, προτείνει µέτρα αντιµετώπισης των παραλείψεων και επιβλέπει την εφαρµογή τους, β) επεξηγεί την αναγκαιότητα της σωστής χρήσης των ατοµικών µέτρων προστασίας,

γ) ερευνά τις αιτίες των ασθενειών που οφείλονται στην εργασία, αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσµατα των ερευνών και προτείνει µέτρα για την πρόληψη των ασθενειών αυτών, δ) επιβλέπει τη συµµόρφωση των εργαζοµένων στους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της

εργασίας, ενηµερώνει τους εργαζοµένους για τους κινδύνους που προέρχονται από την εργασία τους, καθώς και για τους τρόπους πρόληψής τους,

ε) παρέχει επείγουσα θεραπεία σε περίπτωση ατυχήµατος ή αιφνίδιας νόσου. Εκτελεί προγράµµατα εµβολιασµού των εργαζοµένων µε εντολή της αρµόδιας διεύθυνσης υγιεινής της νοµαρχίας, όπου εδρεύει η επιχείρηση.

3. Ο γιατρός εργασίας έχει υποχρέωση να τηρεί το ιατρικό και επιχειρησιακό απόρρητο.
4. Ο γιατρός εργασίας αναγγέλλει µέσω της επιχείρησης στην επιθεώρηση εργασίας ασθένειες των εργαζοµένων που οφείλονται στην εργασία.
5. Ο γιατρός εργασίας πρέπει να ενηµερώνεται από τον εργοδότη και τους εργαζοµένους για οποιοδήποτε παράγοντα στο χώρο εργασίας και έχει επίπτωση στην υγεία.
6. Η επίβλεψη της υγείας των εργαζοµένων στον τόπο εργασίας δεν µπορεί να συνεπάγεται οικονοµική επιβάρυνση γι’ αυτούς και πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας τους.

7. Η παράγραφος 4 του άρθρου 7 του παρόντος έχει εφαρµογή και για το γιατρό εργασίας.

Αρθρο 11 Συνεργασία τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας

1. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας υποχρεούνται κατά την εκτέλεση, του έργου τους, να συνεργάζονται πραγµατοποιώντας κοινούς ελέγχους των χώρων εργασίας.

2. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας οφείλουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, να συνεργάζονται µε την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο των εργαζοµένων.

3. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας οφείλουν να ενηµερώνουν την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο για κάθε σηµαντικό ζήτηµα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας στην επιχείρηση και να τους παρέχουν συµβουλές σε θέµατα υγιεινης και ασφάλειας της εργασίας.
4. Αν ο εργοδότης διαφωνεί µε τις γραπτές υποδείξεις και συµβουλές του τεχνικού ασφάλειας ή του γιατρού εργασίας, οφείλει να αιτιολογεί τις απόψεις του και να τις κοινοποιήσει και στην Ε.Υ.Α.Ε. ή στον αντιπρόσωπο. Σε περίπτωση διαφωνίας η διαφορά θα επιλύεται από τον επιθεωρητή εργασίας και µόνο.

Αρθρο 12 Χρονικά όρια απασχόλησης του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας

1. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, ορίζεται ο χρόνος κατά τον οποίο κάθε επιχείρηση οφείλει να απασχολεί τεχνικό ασφαλείας και γιατρό εργασίας, ανάλογα µε τον αριθµό των εργαζοµένων και το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης.

2. Ο χρόνος απασχόλησης του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας µπορεί να αυξοµειώνεται κατά συγκεκριµένη επιχείρηση µε απόφαση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, ανάλογα µε τη συχνότητα και τη βαρύτητα των εργατικών ατυχηµάτων και των επαγγελµατικών ασθενειών που εµφανίζονται στην περίπτωση αυτή.

3. Σε περίπτωση που ο χρόνος απασχόλησης του τεχνικού ασφάλειας ή του γιατρού εργασίας υπερβαίνει το ανώτατο νόµιµο όριο, η επιχείρηση πρέπει να διαθέτει και άλλους τεχνικούς ασφάλειας ή γιατρούς εργασίας.
4. Επιτρέπεται ο ίδιος τεχνικός ασφάλειας ή γιατρός εργασίας να χρησιµοποιείται από οµάδα οµοειδών επιχειρήσεων ή από επιχειρήσεις κατά περιοχή.

Αρθρο 13 Επιµόρφωση τεχνικών ασφάλειας, γιατρών εργασίας, µελών των Ε.Υ.Α.Ε. και αντιπροσώπων

1. Με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας , εγκρίνεται η εκτέλεση προγραµµάτων επιµόρφωσης των τεχνικών ασφάλειας, των γιατρών εργασίας, των µελών των Ε.Υ.Α. Ε. και των αντιπροσώπων από τα αρµόδια υπουργεία ή εκπαιδευτικούς ή άλλους δηµόσιους οργανισµούς.

2. Με όποιες αποφάσεις ρυθµίζονται η οργάνωση, η λειτουργία, το είδος και η διάρκεια των εν λόγω προγραµµάτων, η διδακτέα ύλη, τα προσόντα των διδασκόντων και των εκπαιδευοµένων, τα πιστοποιητικά που χορηγούνται και κάθε αναγκαία λεπτοµέρεια.

3. Οι δαπάνες εκτέλεσης των πιο πάνω εκπαιδευτικών προγραµµάτων ρυθµίζονται µε τις υπουργικές αποφάσεις της παραγράφου 1 και οπωσδήποτε δεν βαρύνουν τους εργαζοµένους.
4. Ο χρόνος αποχής των εργαζοµένων από την εργασία, για την παρακολούθηση των προγραµµάτων αυτών, θεωρείται χρόνος εργασίας για κάθε συνέπεια από τη σχέση εργασίας και για την αµοιβή τους και δεν µπορεί να συµψηφιστεί µε την κανονική ετήσια άδειά τους.

Αρθρο 14 Σταδιακή εφαρµογή-εξουσιοδοτήσεις

1. Οι διατάξεις του κεφαλαίου αυτού εφαρµόζονται στις επιχειρήσεις που απασχολούσαν τουλάχιστον εκατόν πενήντα (150) εργαζοµένους κατά την 1.6.85.
2. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση συναρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, επεκτείνεται η εφαρµογή των διατάξεων του κεφαλαίου αυτού και στις επιχειρήσεις που απασχολούν κάτω από εκατόν πενήντα (150) εργαζοµένους. Με όµοια διατάγµατα µπορεί να επεκτείνεται η εφαρµογή µέρους ή του συνόλου των διατάξεων του κεφαλαίου αυτού και στις επιχειρήσεις που απασχολούν αριθµό εργαζοµένων κατώτερο από τον προβλεπόµενο στα άρθρα 2 περ. Α και 4 ή και σε ειδικές κατηγορίες επιχειρήσεων µε αυξηµένο επαγγελµατικό κίνδυνο.
3. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση των Υπουργών Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Εργασίας ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, οι γιατροί εργασίας που αναφέρονται στο κεφάλαιο αυτό εντάσσονται στο Εθνικό Σύστηµα Υγείας, σύµφωνα µε τις διατάξεις που ισχύουν γι’ αυτό και ορίζεται κάθε αναγκαία λεπτοµέρεια.

4. Η εφαρµογή των διατάξεων του κεφαλαίου αυτού αρχίζει από 1.1.1986.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’

ΟΡΓΑΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕ∆Ο Αρθρο 15

Συµβούλιο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας

1. Συνιστάται στο Ανώτατο Συµβούλιο Εργασίας (Α.Σ.Ε.) του Υπουργείου Εργασίας τµήµα αρµόδιο να γνωµοδοτεί αποκλειστικά σε θέµατα προστασίας της υγείας των εργαζοµένων και υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, µε την ονοµασία «Συµβούλιο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας»,

2. Μέλη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας είναι:

α) Ο γενικός γραµµατέας του Υπουργείου Εργασίας ως πρόεδρος µε αναπληρωτή του ανώτερο υπάλληλο του Υπουργείου Εργασίας που ορίζεται από τον ίδιο.

β) ένας τεχνικός ή υγειονοµικός υπάλληλος του Υπουργείου Εργασίας, γ) ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Βιοµηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας,

δ) ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ε) τρεις εκπρόσωποι της πιο αντιπροσωπευτικής τριτοβάθµιας συνδικαλιστικής οργάνωσης εργαζοµένων, που υποδεικνύονται µε απόφαση της διοίκησης της,

στ) τρεις εκπρόσωποι εργοδοτικών οργανώσεων από τη βιοµηχανία, βιοτεχνία ή εµπόριο, που υποδεικνύονται µε αποφάσεις των διοικήσεών τους, ζ) ένας εκπρόσωπος του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδας, που υποδεικνύεται από τη διοίκησή του,

η) ένας εκπρόσωπος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, που υποδεικνύεται από τη διοίκησή του, θ) ένας εκπρόσωπος της Ένωσης Ελλήνων Χηµικών, που υποδεικνύεται από τη διοίκησή της,

ι) ένας επιστήµονας ειδικός σε θέµατα ασφάλειας της εργασίας, ια) ένας επιστήµονας ειδικός σε θέµατα υγιεινής της εργασίας.

Ο διορισµός των µελών, πλην του πρώτου, γίνεται µε απόφαση του Υπουργού Εργασίας. Αν δεν υποδειχθούν εκπρόσωποι, σύµφωνα µε τα εδάφια ε’ έως και θ’, µέσα σε προθεσµία είκοσι (20) ηµερών από τη σχετική πρόσκληση του Υπουργού Εργασίας, το Συµβούλιο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας συγκροτείται και λειτουργεί χωρίς τη συµµετοχή τους.

Οι διοικήσεις θα ορίσουν και αναπληρωτές.

3. Στις περιπτώσεις που αντιµετωπίζονται ειδικά θέµατα, τα οποία αφορούν εργαζοµένους απασχολούµενους στο δηµόσιο τοµέα, ο αρµόδιος κατά περίπτωση υπουργός, µε µέριµνα του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, ορίζει αντιπρόσωπό του που συµµετέχει ως µέλος, µε δικαίωµα ψήφου.

4. Στις συνεδριάσεις του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας µπορούν να καλούνται και να µετέχουν χωρίς δικαίωµα ψήφου εµπειρογνώµονες ή ειδικοί επιστήµονες ή άλλοι ειδικοί πάνω στα θέµατα που κάθε φορά εξετάζονται, που υποδεικνύονται από τους φορείς ή αρχές των παραγράφων 2 και 3 αντίστοιχα, σε αριθµό που δεν υπερβαίνει τον έναν ανά φορέα ή αρχή.

5. Έργο του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας είναι:

α) η διατύπωση γνώµης πάνω σε σχέδια κανονιστικών και διοικητικών πράξεων που εκδίδονται σε εκτέλεση του νόµου αυτού, β) η διατύπωση γνώµης σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και προστασίας της

υγείας των εργαζοµένων, που υπόβάλλονται από τις αρχές ή τους φορείς των παρ. 2 κασι 3, γ) η εισήγηση προς τον Υπουργό Εργασίας για την έκδοση νέων νοµοθετικών ή κανονιστικών διαταγµάτων ή την τροποποίηση αυτών που ισχύουν, για την προστασία της υγείας των εργαζοµένων και την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας.

6. Στο Συµβούλιο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας συµµετέχουν εως εισηγητές οι προϊστάµενοι των αρµόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας. Το Συµβούλιο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας µπορεί να ζητήσει τον ορισµό και άλλων εισηγητών από τους φορείς των παραγράφων 2 και 3.

7. Η υποστήριξη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας εξασφαλίζεται από τη γραµµατεία του Α.Σ.Ε Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού είναι δυνατή η απόσπαση ειδικών επιστηµόνων στην εν λόγω γραµµατεία για την εξυπηρέτηση του έργου του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας.

8. Κάθε δαπάνη που προκαλείται από τις διατάξεις του άρθρου αυτού βαρύνει τον ειδικό λογαριασµό του Α.Σ.Ε. σύµφωνα µε τις διατάξεις που ισχύουν γι’ αυτό.
9. Μετά τη σύσταση και λειτουργία του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας καταργείται κάθε απαιτούµενη γνωµοδότηση άλλου οργάνου, σχετική µε την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας, που ρυθµίζει ο παρών νόµος.

Αρθρο 16 Νοµαρχιακές επιτροπές υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας

1. Σε κάθε νοµαρχία συνιστάται συλλογικό γνωµοδοτικό όργανο για θέµατα προστασίας της υγείας και ασφάλειας των εργαζο µένων στους τόπους εργασίας, µε την ονοµασία Νοµαρχιακή Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (Ν.Ε.Υ.Α.Ε.). Μέλη της Ν.Ε.Υ.Α.Ε. είναι:

α) ο νοµάρχης, ως πρόεδρος ή ο νόµιµος αναπληρωτής του, β) ο επιθεωρητής εργασίας του νοµού, γ) ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας,

δ) δύο εκπρόσωποι του αντιπροσωπευτικότερου εργαστικού κέντρου του νοµού, που υποδεικνύονται µε απόφαση της διοίκησής του.

ε) δύο εκπρόσωποι εργοδοτικής οργάνωσης του νοµού από τη βιοµηχανία, τη βιοτεχνία και το εµπόριο, που υποδεικνύονται µε απόφαση των διοικήσεών των. Ο διορισµός των τεσσάρων τελευταίων µελών γίνεται µε απόφαση του νοµάρχη. Κατά τα λοιπά οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 15 εφαρµόζονται αναλόγως.

2. Με όµοια απόφαση απόφαση του Νοµάρχη ρυθµίζονται τα θέµατα των συνεδριάσεων, της λήψης αποφάσεων, της γραµµατειακής υποστήριξης και κάθε αναγκαία λεπτοµέρεια για την εύρυθµη λειτουργία της επιτροπής.

Στις συνεδριάσεις της επιτροπής µπορούν να συµµετέχουν χωρίς ψήφο, ύστερα από πρόσκληση του νοµάρχη, εκπρόσωποι άλλων υπηρεσιών του νόµου, εκπρόσωποι επιστηµονικών οργανώσεων του νοµού και ειδικοί επιστήµονες.

3. Έργο της Ν.Ε.Υ.Α.Ε είναι να γνωµοδοτεί:

α) σχετικά µ ε την εφαρµογή στο νόµο των διατάξεων για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και τη προστασία της υγείας των εργαζοµένων.

β) για τον συντονισ µό της δράσης των αρµοδίων υπηρεσιών και οργάνων του νοµού, σχετικά µε τα θέµατα αυτά.

γ) για την οργάνωση εκδηλώσεων και επιµορφωτικών προγραµµάτων, σχετικών µε την πρόληψη των εργατικών ατυχηµάτων και των επαγγελµατικών ασθενειών.

4. Στην πρόεδρο και τα µέλη των Ν.Ε.Υ.Α.Ε. δεν καταβάλλεται αποζηµίωση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’

ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

Αρθρο 17 Σχεδιασµός χώρων εργασίας

1. Η µελέτη των χώρων εργασίας πρέπει να αποβλέπει στη δηµιουργία ασφαλούς και υγιεινού περιβάλλοντος και ακώλυτης ροής της εργασίας. Οι διαστάσεις των χώρων εργασίας πρέπει να είναι ανάλογες µε το είδος της παραγωγικής διαδικασίας και τον αριθµό των εργαζοµένων.

2. Σε κάθε θέση εργασίας πρέπει να υπολογίζεται ελεύθερη επιφάνεια ώστε ο εργαζόµενος να µπορεί να κινείται ανεµπόδιστα κατά την εκτέλεση της εργασίας του.

3. Σε θέσεις εργασίας µε αυξηµένο κίνδυνο ατυχήµατος, που δεν εποπτεύονται και που βρίσκονται έξω από το οπτικό ή το ακουστικό πεδίο των υπόλοιπων θέσεων εργασίας, κατά την κρίση του τεχνικού ασφάλειας, πρέπει να υπάρχουν συστήµατα µε τα οποία, σε περίπτωση κινδύνου, να µπορούν να ειδοποιηθούν πρόσωπα για παροχή βοήθειας.

4. Χώροι εργασίας, που δεν είναι κλειστοί από κάθε πλευρά, επιτρέπονται µόνο εφόσον αυτό είναι απαραίτητο για λόγους λειτουργίας ή παραγωγής. Το ίδιο ισχύει και για χώρους εργασίας, όπου οι θύρες οδηγούν άµεσα στην ύπαιθρο και παραµένουν συνέχεια ανοιχτές.

Οι θέσεις εργασίας των µη ολόπλευρα κλειστών χώρων εργασίας ή εκείνων που παραµένουν συνέχεια ανοιχτοί διευθετούνται έτσι, ώστε οι εργαζόµενοι να προφυλάσσονται από τις καιρικές συνθήκες.

5. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, ορίζονται:

α) το ελάχιστο ύψος των χώρων εργασίας, σε συνάρτηση µε την επιφάνειά τους, ο ελάχιστος απαιτούµενος όγκος κατά εργαζόµενο και εργασία, η ελάχιστη ελεύθερη επιφάνεια κίνησης στη θέση εργασίας ή γύρω από αυτή, καθώς και ο απαιτούµενος εξοπλισµός και εφοδιασµός των χώρων εργασίας για την εφαρµογή των διατάξεων του νόµου αυτού.

β) οι απαιτούµενοι χώροι υγιεινής, ενδιαίτησης και παροχής ιατρικών υπηρεσιών, γ) οι κατασκευαστικές απαιτήσεις των διαφόρων στοιχείων των κτιριακών εγκαταστάσεων, ώστε να αποτρέπεται ο επαγγελµατικός κίνδυνος που προέρχεται από αυτές.

Αρθρο 18 Σχέδιο διαφυγής και διάσωσης-Οδός διάσωσης και έξοδοι κινδύνου

1. Ο εργοδότης οφείλει να καταρτίσει σχέδιο διαφυγής και διάσωσης από τους χώρους εργασίας, εφόσον απαιτείται από τη θέση, την έκταση και το είδος της εκµετάλλευσης. Το σχέδιο διαφυγής και διάσωσης πρέπει να αναρτάται σε κατάλληλες θέσεις στους χώρους εργασίας. Το σχέδιο πρέπει να δοκιµάζεται τακτικά, µε ασκήσεις ή άλλο πρόσφορο τρόπο, ώστε σε περίπτωση κινδύνου ή καταστροφής να µπορούν οι εργαζόµενοι να διασωθούν.

2. Η χάραξη, οι διαστάσεις και η διευθέτηση των οδών διάσωσης και των εξόδων κινδύνου πρέπει να είναι ανάλογες µε τις εγκαταστάσεις, τη χρήση και την επιφάνεια των χώρων εργασίας, καθώς και µε τον αριθ µό των εργαζο µένων. Οι οδοί διάσωσης επισηµαίνονται κατάλληλα και πρέπει να οδηγούν σε ελεύθερο ή ασφαλή χώρο από το συντοµότερο δυνατό δρόµο.

Αρθρο 19 Συντήρηση-Έλεγχος

1. Ο εργοδότης οφείλει να συντηρει τους τόπους εργασίας και να µεριµνά για την κατά το δυνατό άµεση αποκατάσταση των ελλείψεων, που έχουν σχέση µε την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζοµένων. Αν από τις ελλείψεις αυτές προκαλείται άµεσος και σοβαρός κίνδυνος για την υγεία και ασφάλεια των εργαζοµένων, πρέπει να διακόπτεται αµέσως η εργασία, στο σηµείο που εµφανίζονται οι ελλείψεις, µέχρι την αποκατάστασή τους.

2. Τα συστήµατα ασφάλειας για την πρόληψη και την άρση του επαγγελµατικού κινδύνου πρέπει να συντηρούνται τακτικά και να ελέγχονται για την ικανότητα λειτουργίας τους, τουλάχιστο µια φορά το εξάµηνο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τις ισχύουσες διατάξεις ή επιβάλλεται από τους κανόνες της επιστήµης και της τεχνικής εµπειρίας.

Η χρονολογία συντήρησης και ελέγχου καθώς και οι σχετικές παρατηρήσεις πρέπει να καταχωρούνται ενυπόγραφα από τον αρµόδιο, που έκανε τη συντήρηση ή τον έλεγχο, σε ειδικό βιβλίο.

3. Οι εγκαταστάσεις και τα µέσα παροχής πρώτων βοηθειών πρέπει να ελέγχονται τακτικά µε µέριµνα του εργοδότη για την πληρότητα και την ικανότητα χρησιµοποίησής τους.

Αρθρο 20 ∆ιατήρηση θέσεων εργασίας και διαδρόµων κυκλοφορίας

1. Οι διάδροµοι κυκλοφορίας πρέπει να διατηρούνται συνεχώς ελεύθεροι. Ιδιαίτερα δεν πρέπει να κλειδώνονται, να φράζονται ή να µειώνεται η δυνατότητα διάκρισης των θυρών, που βρίσκονται στην πορεία των οδών διάσωσης.

2. Στις θέσεις εργασίας επιτρέπεται η διατήρηση υλικών ή ουσιών µόνο σε τέτοιες ποσότητες, ώστε να µη δηµιουργούνται κίνδυνοι από αυτές.

3. Στους χώρους υγιεινής, ενδιαίτησης και πρώτων βοηθειών δεν επιτρέπεται η διαφύλαξη υλικών και ουσιών, που δεν ανήκουν στο λειτουργικό εξοπλισµό τους.

Aρθρο 21

Κριτήρια διαµόρφωσης των χώρων και θέσεων εργασίας

1. Αερισµός-Εξαερισµός Στους χώρους εργασίας ο αέρας πρέπει να ανανεώνεται κατάλληλα, ανάλογα µε τη φύση

εργασίας και τη σωµατική προσπάθεια που απαιτείται για την εκτέλεσή της (καθιστική εργασία, ελαφρά). Σε περίπτωση που η ανανέωση επιτυγχάνεται µε τεχνητά µέσα ή συστήµατα (εξαερισµός-κλιµατισ µός), τότε αυτά πρέπει να λειτουργούν συνεχώς. Κάθε βλάβη του συστή µατος πρέπει να επισηµαίνεται κατάλληλα από αυτόµατη διάταξη, ενσωµατωµένη στο σύστηµα ή το µέσο.

2. Θερµοκρασία Οι χώροι εργασίας, καθώς και οι βοηθητικοί χώροι σε όλη τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας

πρέπει να έχουν θερµοκρασία ανάλογη µε τη φύση της εργασίας και τη σωµατική προσπάθεια που απαιτείται για την εκτέλεσή της. Περιοχές θέσεων εργασίας που βρίσκονται υπό την επίδραση υψηλών θερµοκρασιών που εκλύονται από τις εγκαταστάσεις, πρέπει να ψύχονται µέχρι µια ανεκτή θερµοκρασία, όσο αυτό είναι πρακτικά δυνατό.

3. Φωτισµός α) Οι χώροι εργασίας, διαλείµµατος και πρώτων βοηθειών πρέπει να έχουν άµεση οπτική

επαφή µε εξωτερικό χώρο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από ειδική διάταξη. Εξαιρούνται οι:

-Χώροι εργασίας, στους οποίους τεχνικοί λόγοι παραγωγής δεν επιτρέπουν άµεση οπτική επαφή µε τον εξωτερικό χώρο.

-Χώροι εργασίας, µε επιφάνεια κάτοψης πάνω από 2000 µ2, εφόσον υπάρχουν επαρκή διαφανή ανοίγµατα στην οροφή.

β) Οι εγκαταστάσεις φωτισµού των χώρων εργασίας και διαδρόµων κυκλοφορίας κατασκευάζονται ή διευθετούνται µε τρόπο, ώστε να µη δηµιουργούνται κίνδυνοι για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζοµένων.

Ειδικότερα ο τεχνητός φωτισµός πρέπει:

-Να είναι ανάλογος µε το είδος και τη φύση της εργασίας.

-Να έχει χαρακτηριστικά φάσµατος παραπλήσια µε του φυσικού φωτισµού. – Να ελαχιστοποιεί τη θάµβωση.

-Να µη δηµιουργεί αντιθέσεις και εναλλαγές φωτεινότητας. -Να διαχέεται, διευθύνεται και κατανέµεται σωστά.

γ) Οι ανάγκες σε φωτισµό γενικό ή τοπικό ή συνδυασµένο γενικό και τοπικό, καθώς και η ένταση του φωτισµού εξαρτώνται από το είδος και τη φύση της εργασίας και την οπτική προσπάθεια που απαιτεί.

δ) Αν από το είδος απασχόλησης των εργαζοµένων και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επιχείρησης είναι δυνατό να προκύψουν κίνδυνοι ατυχήµατος από απρόοπτη διακοπή του γενικού φωτισµού, πρέπει να υπάρχει εφεδρικός φωτισµός ασφάλειας. Η ένταση του εφεδρικού φωτισµού είναι το 1/100 της έντασης του γενικού και οπωσδήποτε όχι µικρότερη από το 1 λουξ (LUX).

ε) Οι διακόπτες του τεχνητού φωτισµού πρέπει να είναι εύκολα προσιτοί, ακόµα και στο σκοτάδι και να είναι τοποθετηµένοι κοντά στις εισόδους και εξόδους, καθώς και κατά µήκος των διαδρόµων κυκλοφορίας και των θυρίδων προσπέλασης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ∆’

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΙΝ∆ΥΝΟΥ ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΕΣ

Αρθρο 22 Υποχρεώσεις κατασκευαστών, εισαγωγέων και προµηθευτών µηχανών,

εργαλείων και συσκευών

Οι κατασκευαστές, εισαγωγείς και προµηθευτές:

α) Μεριµνούν ώστε τα µηχανή µατα, εργαλεία, συσκευές, τα οποία παράγουν, εισάγουν ή διαθέτουν στο εµπόριο, να είναι σύµφωνα µε τις ισχύουσες κάθε φορά προδιαγραφές υγιεινής και ασφάλειας και τους κανόνες της τεχνικής κατά το σχεδιασµό και την κατασκευή τους.

β) Χορηγούν τις απαιτούµενες γραπτές οδηγίες χρήσης και συντήρησης, επισηµαίνοντας τους πιθανούς κινδύνους από τη χρήση των προϊόντων τους.

Αρθρο 23 Προστασία από µηχανικούς και ηλεκτρικούς κινδύνους

1. Μηχανές, συσκευές και εργαλεία µε την έννοια του νόµου αυτού είναι τα αντικείµενα που χρησιµοποιούνται στους τόπους εργασίας και που κινούνται µε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, εκτός από την ανθρώπινη.

2. Οι µηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασµένα έτσι, ώστε µε την ορθή τοποθέτηση και χρήση τους να µη δηµιουργούν κινδύνους για τους εργαζόµενους.

3. Οι µηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασµένα έτσι, ώστε τα κινούµενα στοιχεία τους, που είναι δυνατό να δηµιουργήσουν κινδύνους για τους εργαζοµένους, να µην είναι προσιτά ή να αποκλείεται τυχαία επαφή µαζί τους στο µέτρο που αυτό δεν παρακωλύει τη λειτουργία και χρήση τους.

4. Αν δεν είναι δυνατό να αποτραπεί η ύπαρξη εξωτερικών και προσιτών στους εργαζοµένους περιστρεφόµενων στοιχείων ή στοιχείων µετάδοσης της κίνησης, πρέπει να λαβάνονται ιδιαίτερα µέτρα προστασίας των εργαζοµένων από αυτά.

5. Στις µηχανές, συσκευές και εργαλεία και στο µέτρο που δεν παρακωλύεται ο σκοπό χρήσης τους, πρέπει να αποφεύγονται οι αιχµηρές γωνίες και ακµές, καθώς και οι τραχείες επιφάνειες.

6. Αν κατά τη λειτουργία των µηχανών, συσκευών και εργαλείων είναι δυνατό να εκσφενδονισθούν στοιχεία ή τεµάχιά τους ή υποπαράγωγα της λειτουργίας τους (ρινίσµατα, σκόνες ή άλλα) και στο µέτρο που δηµιουργούνται κίνδυνοι για τους εργαζοµένους, πρέπει να λαµβάνονται ιδιαίτερα προστατευτικά µέτρα, όπως προστατευτικές καλύπτρες, εγκαταστάσεις αναρρόφησης και άλλα.

7. Οι ηλεκτρικές µηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασµένα έτσι, ώστε κατά τη χρήση τους να υπάρχει επαρκής προστασία από τους κινδύνους της ηλεκτρικής ενέργειας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟΥΣ, ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Αρθρο 24 Έννοιες

Για την εφαρµογή του κεφαλαίου αυτού νοείται ως

1. «Παράγοντας« κάθε φυσικός, χηµικός και βιολογικός παράγοντας, που ενυπάρχει κατά την εργασία και είναι δυνατό να είναι επιβλαβής για την υγεία των εργαζοµένων ή επικίνδυνος από άλλη άποψη, ανεξάρτητα από τη φυσική του κατάσταση.
2. «Οριακή τιµή έκθεσης« το ανώτερο επίπεδο έκθεσης των εργαζοµένων σ’ έναν παράγοντα, το οποίο καθορίζεται κατά τις διατάξεις αυτού του κεφαλαίου ως η ανώτερη τιµή συγκέντρωσης ή έντασής του στον τόπο εργασίας, πάνω από την οποία δεν επιτρέπεται να εκτίθενται οι εργαζόµενοι.

3. «Οριακή τιµή βιολογικού δείκτη« η ανώτερη επιτρεπόµενη συγκέντρωση ενός παράγοντα, ο οποίος µετρείται απευθείας σε σωµατικούς ιστούς, σωµατικά υγρά ή στον εκπνεόµενο αέρα ή έµµεσα από την ειδική δράση του στον οργανισµό.

Αρθρο 25 Υποχρεώσεις εργοδοτών, παρασκευαστών, εισαγωγέων και προµηθευτών

1. Ο εργοδότης οφείλει να γνωρίζει τους κινδύνους τους οποίους συνεπάγονται για την υγεία των εργαζοµένων παράγοντες που χρησιµοποιούνται ή δηµιουργούνται στους τόπους εργασίας και, προκειµένου να συµµορφωθεί µε τις παραπάνω απαιτήσεις, δικαιούται να ζητά από τον παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προµηθευτή των παραγόντων αυτών πληροφορίες τόσο για τους κινδύνους που συνεπάγονται για την υγεία των εργαζοµένων όσο και για τις µεθόδους ασφαλούς χρήσης τους.

2. Τα πρόσωπα που παρασκευάζουν, εισάγουν, θέτουν σε κυκλοφορία ή παραχωρούν µε οποιοδήποτε τρόπο παράγοντες για επαγγελµατική χρήση έχουν υποχρέωση:

α) Να βεβαιώνονται, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις, ότι οι παράγοντες αυτοί δεν παρουσιάζουν κίνδυνο για την υγεία των προσώπων που τους χρησιµοποιούν εφόσον χρησιµοποιούνται κατάλληλα για την εργασία που έχουν προδιαγραφεί.

β) Να παρέχουν γραπτές πληροφορίες σχετικά µε τα επικίνδυνα χαρακτηριστικά των παραγόντων και τους κινδύνους για την υγεία των εργαζοµένων που εκτίθενται σ’ αυτούς, καθώς και γραπτές οδηγίες για την ορθή χρήση και τον τρόπο προφύλαξης από τους γνωστούς κινδύνους.

γ) Να διαξάγουν µελέτες και έρευνες και να ενηµερώνονται µε οποιονδήποτε τρόπο για την εξέλιξη των επιστηµονικών και τεχνικών γνώσεων, ώστε να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις των εδαφίων α’ και β’ της παραγράφου αυτής.

3. ∆εν επιτρέπεται η χρήση ή η διακίνηση στους χώρους εργασίας χηµικών παραγόντων σε συσκευασίες και µε τρόπους που δεν πληρούν τις απαιτήσεις των σχετικών διατάξεων.

Αρθρο 26 Μέτρα προστασίας των εργαζοµένων που εκτίθενται σε παράγοντες

1. Ο εργοδότης οφείλει να παίρνει µέτρα, ώστε να αποφεύγεται ή να ελαχιστοποιείται η έκθεση των εργαζοµένων σε παράγοντες, όσο είναι πρακτικά δυνατό. Σε κάθε περίπτωση το επίπεδο έκθεσης πρέπει να είναι κατώτερο από εκείνο που ορίζει η «οριακή τιµή έκθεσης».

2. Ο εργοδότης, για να συµµορφωθεί µε τις διατάξεις της παραγράφου 1, υποχρεούται να παίρνει κατά σειρά τα πιο κάτω µέτρα:

α) να αντικαθιστά, όσο είναι πρακτικά δυνατό, τους παράγοντες που είναι επιβλαβείς για την υγεία των εργαζοµένων ή επικίνδυνοι µε άλλους αβλαβείς ή λιγότερο επιβλαβείς, καθώς και να πειρορίζει τη χρήση τους στο χώρο εργασίας, β) να αντικαθιστά, όσο είναι πρακτικά δυνατό, παραγωγικές διαδικασίες, µεθόδους και µέσα

που δηµιουργούν στους χώρους εργασίας παράγοντες, οι οποίοι θεωρούνται επιβλαβείς για την υγεία ή επικίνδυνοι, µε άλλες που δε δηµιουργούν καθόλου τους παράγοντες αυτόύς ή τους δηµιουργούν σε επίπεδο χαµηλότερο από εκείνο που ορίζει η κατά περίπτωση «οριακή τιµή έκθεσης», γ) να περιορίζει, όσο είναι πρακτικά δυνατό, τον αριθµό των εργαζοµένων που εκτίθενται, ή

ενδέχεται να εκτεθούν σε παράγοντες και το χρόνο έκθεσής τους, δ) να παρέχει µέτρα και µέσα ατοµικής προστασίας στους εργαζοµένους, όταν δεν είναι

πρακτικά δυνατό να αποφευχθεί η επιβλαβής έκθεσή τους µε τους τρόπους, που αναφέρονται στην παράγραφο αυτή.

3. Ο εργοδότης εκτός από τις υποχρεώσεις της προηγούµενης παραγράφου πρέπει να λαµβάνει και τα εξής µέτρα:

α) να ελέγχει τη συγκέντρωση ή ένταση των παραγόντων στους χώρους εργασίας και τα επίπεδα έκθεσης των εργαζοµένων σ’ αυτούς, πριν αρχίσει η λειτουργία µηχανών ή εγκαταστάσεων και σε τακτά χρονικά διαστήµατα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους, καθώς και να αξιολογεί τα αποτελέσµατα των ελέγχων αυτών σε συνδυασµό µε τα αποτελέσµατα του ιατρικού ελέγχου των εργαζοµένων σύµφωνα µε την παράγραφο 1 του άρθρου 27 για τη λήψη των αναγκαίων µέτρων, β) να ενεργεί τακτικό έλεγχο και συντήρηση των µέσων, συσκευών ή συστηµάτων που

χρησιµοποιούνται για την εφαρµογή των διατάξεων της προηγούµενης παραγράφου, ώστε αυτά να λειτουργούν σωστά και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των διατάξεων του νόµου αυτού, γ) να προβλέπει και να λαµβάνει ειδικά επείγοντα µέτρα για τις περιπτώσεις έκτακτων

περιστατικών, που µπορεί να οδηγήσουν σε µεγάλες υπερβάσεις των «οριακών τιµών έκθεσης», δ) να εγκαθιστά σηµατοδότηση προειδοποίησης και ασφάλειας των χώρων εργασίας και

συστήµατα συναγερµού.

ε) να τηρεί και να ενηµερώνει, σύµφωνα µε τις σχετικές διατάξεις και τις οδηγίες της αρµόδιας αρχής, καταλόγους των εργαζοµένων που εκτίθενται στους παράγοντες και βιβλία καταχώρησης των αποτελεσµάτων των ελέγχων που γίνονται σύµφωνα µε τα προηγούµενα εδάφια.

Αρθρο 27 Ιατρικός έλεγχος των εργαζοµένων που εκτίθενται σε παράγοντες

1. Ο εργοδότης υποχρεούται να παραπέµπει, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις, σε ιατρικό έλεγχο κάθε εργαζόµενο: α) µετά την πρόσληψή του και στη συνέχεια σε τακτά χρονικά διαστήµατα και β) κατά την αλλαγή θέσης εργασίας και πριν από την τοποθέτησή του σε εργασία που συνεπάγεται έκθεση σε παράγοντες, σύµφωνα µε την έννοια του νόµου αυτού.

2. Ο εργοδότης µεριµνά να τηρούνται και ενηµερώνονται:

α) Βιβλίο καταχώρησης των συλλογικών ανώνυµων αποτελεσµάτων των βιολογικών εξετάσεων ενδεικτικών της έκθεσης όταν προβλέπονται τέτοιες εξετάσεις.

β) Ατοµικός ιατρικός φάκελλος των εργαζοµένων που εκτίθενται στους παράγοντες. Ο φάκελλος τηρείται από το γιατρό εργασίας που είναι υπεύθυνος για τη διαφύλαξη του ιατρικού απορρήτου.

3. Κανείς εργαζόµενος δεν επιτρέπεται να απασχολείται σε εργασία που συνεπάγεται έκθεση στους παράγοντες, αν αυτή είναι αντίθετη µε τα πορίσµατα του ιατρικού ελέγχου της παραγράφου 1.

4. Ο εργαζόµενος µπορεί να προσφύγει στην επιθεώρηση εργασιας κατά των πορισµάτων του ιατρικού ελέγχου που αναφέρεται σ’ αυτόν.
5. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, µπορεί να επιβληθεί η εξέταση της υγείας των εργαζοµένων σε συγκεκριµένη επιχείρηση και η λήψη άµεσων µέτρων. Η ιατρική εξέταση των εργαζοµένων ανατίθεται µε την πιο πάνω απόφαση στον κατά περίπτωση ειδικό ιατρικό φορέα.

Aρθρο 28

Ειδική πληροφόρηση εργαζοµένων που εκτίθενται σε παράγοντες

1. Οι αντιπρόσωποι των εργαζοµένων στην επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας ή ο αντιπρόσωπος των εργαζοµένων για την υγιεινή και ασφάλεια ή, όπου δεν υπάρχουν αυτοί, οι εργαζόµενοι δικαιούνται να έχουν:

α) Πληροφόρηση από τον εργοδότη για τους πιθανούς κινδύνους που συνδέονται µε την έκθεσή τους σε παράγοντες για τις «οριακές τιµές έκθεσης«, για τα τεχνικά µέτρα πρόληψης που πρέπει να τηρούνται και για τις προφυλάξεις που πήρε ο εργοδότης και πρέπει να τηρούν οι εργαζόµενοι.

β) Πρόσβαση και ενηµέρωση για το αποτέλεσµα των επιπέδων έκθεσης και για τα συλλογικά ανώνυµα αποτελέσµατα των εργαστηριακών και βιολογικών εξετάσεων, που είναι ενδεικτικές της έκθεσής τους.

γ) Πληροφόρηση σε περιπτώσεις υπέρβασης των «οριακών τιµών έκθεσης« για τα αίτια της υπέρβασης και τα µέτρα που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν για να αντιµετωπισθεί.

δ) Πληροφόρηση και επιµόρφωση για τη βελτίωση των γνώσεών τους σχετικά µε τους κινδύνους τους οποίους είναι εκτεθειµένοι.

2. Ο εργαζόµενος έχει δικαίωµα να πληροφορείται τα αποτελέσµατα των ατοµικών του κλινικών, εργαστηριακών και βιολογικών εξετάσεων που είναι ενδεικτικά της έκθεσής του.

Αρθρο 29 Εξουσιοδοτικές διατάξεις

1. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, καθορίζονται, αναφορικά µε έναν παράγοντα ή παράγοντες:

α) Οριακές τιµές έκθεσης των εργαζοµένων β) Επίπεδο έκθεσης των εργαζοµένων κάτω από τα οποία δεν είναι υποχρεωτική η εφαρµογή

όλων ή µερικών από τις διατάξεις των προεδρικών διαταγµάτων αυτών.

γ) Ελάχιστη περιοδικότητα ή συχνότητα του ελέγχου στο επίπεδο της επιχείρησης για τη διαπίστωση της τήρησης των οριακών τιµών έκθεσης ή του επιπέδου έκθεσης του προηγούµενου εδαφίου.

δ) Μέθοδοι και πορεία διενέργειας δειγµατοληψιών, µετρήσεων, αναλύσεων και αξιολόγησης των αποτελεσµάτων.

2. Με όµοια προεδρικά διατάγµατα καθορίζονται:

α) Τα είδη, η πορεία και η ελάχιστη συχνότητα εκτέλεσης των κλινικών ή παρακλινικών εξετάσεων, στις οποίες περιλαµβάνονται οι βιολογικές µετρήσεις για τη διερεύνηση των βιολογικών δεικτών, που αφορούν τον έλεγχο της υγείας όλων των εργαζοµένων ή ειδικών κατηγοριών τους (νεαρών ατόµων , εγκύων ή γυναικών που θηλάζουν και άλλων), που πρόκειται να εκτεθούν ή εκτίθενται ή έχουν εκτεθεί κατά την εργασία τους στο παρελθόν σε ορισµένο παράγοντα ή παράγοντες.

β) Μέθοδοι και πρακτικές συστάσεις για την εκτέλεση των παρακάτω εξετάσεων και ιδιαίτερα για τη µέτρηση ή διερεύνηση των βιολογικών δεικτών και την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων τους.

γ) Οριακές τιµές βιολογικών δεικτών, για το σύνολο ή ειδικές κατηγορίες εργαζοµένων, πάνω από τις οποίες πρέπει να λαµβάνονται συγκεκριµένα µέτρα για την προστασία της υγείας των εργαζοµένων και για τη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής στους αντίστοιχους χώρους εργασίας.

δ) Τα µέτρα που λαµβάνονται µε βάση τα αποτελέσµατα των εξετάσεων και µετρήσεων των παραπάνω εδαφίων, στα οποία µπορεί να περιλαµβάνονται η προσωρινή ή οριστική διακοπή της έκθεσης των εργαζοµένων στους αντίστοιχους παράγοντες.

ε) Οι φορείς ή τα πρόσωπα εκτέλεσης των ιατρικών ελέγχων και εξετάσεων, σύµφωνα µε τα παραπάνω εδάφια, ο τρόπος και η διαδικασία παραποµπής των εργαζοµένων, καθώς και τα σχετικά µε την κάλυψη των απαιτούµενων γι’ αυτές δαπάνων, οι οποίες σε καµία περίπτωση δεν επιβαρύνουν τους εργαζόµενους.

3. Με όµοια προεδρικά διατάγµατα καθορίζεται ο τρόπος τήρησης και ενηµέρωσης: α) καταλόγων των εργαζοµένων που εκτίθενται στους παράγοντες, β) βιβλίου αναγραφής των αποτελεσµάτων και ελέγχων,

γ) ιατρικού φακέλου των εργαζοµένων. Με όµοια προεδρικά διατάγµατα καθορίζεται ο τρόπος µε τον οποίο γίνονται οι απαραίτητες γνωστοποιήσεις από τον εργοδότη στην επιθεώρηση εργασίας των στοιχείων των σχετικών µε τον αριθµό των εργαζοµένων, τις µεθόδους παραγωγής και κάθε άλλη λεπτοµέρεια.

4. Τα προβλεπόµενα από τον παρόντα νόµο προεδρικά διατάγµατα θα εκδοθούν εντός 6µήνου από τη δηµοσίευση αυτού µε δυνατότητα αναθεώρησης στη συνέχεια, σε κάθε αναγκαία περίπτωση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ’

ΤΕΛΙΚΕΣ ∆ΙΑΤΑΞΕΙΣ

Αρθρο 30 Όργανα ελέγχου

1. Ο έλεγχος εφαρµογής των διατάξεων του νόµου αυτού και των πράξεων που εκδίδονται σε εκτέλεσή του ανατίθενται στα αρµόδια όργανα του Υπουργείου Εργασίας.

2. Για το σκοπό αυτόν τα παραπάνω όργανα συνεργάζονται µε άλλες δηµόσιες υπηρεσίες και µπορούν να λαµβάνουν γνώση των στοιχείων ή πληροφοριών των σχετικών µε την υγεία και ασφάλεια των εργαζοµένων που υπάρχουν στις υπηρεσίες τους.

3. Όταν οι διατάξεις του νόµου αυτού και των πράξεων που εκδίδονται σε εκτέλεσή του αφορούν εργαζοµένους που απασχολούνται σε τοµείς ή κλάδους ή επιχειρήσεις που εποπτεύονται από άλλους φορείς εκτός από το Υπουργείο Εργασίας, η αρµοδιότητα ελέγχου για την εφαρµογή των διατάξεων αυτών µπορεί να ανατίθεται στους φορείς αυτούς. Η ανάθεση αυτή γίνεται µε προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, µετά γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας.

Αρθρο 31 Παροχή στοιχείων-Εχεµύθεια οργάνων

1. Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να παρέχουν, αν τους ζητηθούν, όλα τα στοιχεία και πληροφορίες για την παραγωγική διαδικασία και τις χρησιµοποιούµενες ύλες που έχουν σχέση µε την υγιεινή εργασίας και την ασφάλεια των εργαζοµένων, στα αρµόδια σύµφωνα µε το άρθρο 30 του νόµου αυτού, όργανα ελέγχου και στο γιατρό τον αρµόδιο για την επίβλεψη της υγείας των εργαζοµένων.

Η επιχείρηση κατά την παροχή των στοιχείων και πληροφοριών οφείλει να διευκρινίζει ποιά απ’ αυτά αποτελούν απόρρητο της επιχείρησης.

2. Τα αρµόδια όργανα ελέγχου, για την εφαρµογή των διατάξεων του νόµου αυτού και των πράξεων που εκδίδονται σε εκτέλεσή του, είναι υποχρεωµένα να τηρούν εχεµύθεια για τα επαγγελµατικά απόρρητα των επιχειρήσεων ή εκµεταλλεύσεων που περιέρχονται σε γνώση τους κατά τον έλεγχο.

3. Η υποχρέωση τήρησης του απορρήτου παύει να υπάρχει στο µέτρο που εµποδίζει την αποτελεσµατικότητα του διενεργούµενου ελέγχου και ιδιαίτερα τον εντοπισµό των κινδύνων για την ασφάλεια και υγεία των εργαζοµένων, την ανάλυση και ερµηνεία των αποτελεσµάτων των µετρήσεων και την εξαγωγή ορθών συµπερασµάτων.

4. Την υποχρέωση της παραγράφου 2 έχουν και όσοι χειρίζονται τα θέµατα αυτά στις

αρµόδιες υπηρεσίες.

Αρθρο 32 Γενικές υποχρεώσεις εργοδοτών-εργαζοµένων

Α. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση:

1. Να λαµβάνει κάθε µέτρο που απαιτείται, ώστε να εξασφαλίζονται οι εργαζόµενοι και οι τρίτοι που παραβρίσκονται στους τόπους εργασίας από κάθε κίνδυνο που µπορεί να απειλήσει την υγεία ή τη σωµατική τους ακεραιότητα.

2. Να εφαρµόζει κάθε υπόδειξη των τεχνικών και υγειονοµικών επιθεωρητών εργασίας και γενικά να διευκολύνει το έργο τους µέσα στην επιχείρηση.
3. Να επιβλέπει την ορθή εφαρµογή των µέτρων υγειεινής και ασφάλειας της εργασίας.
4. Να λαµβάνει συλλογικά µέτρα προστασίας των εργαζοµένων.
5. Να γνωστοποιεί στους εργαζόµενους τον επαγγελµατικό κίνδυνο από την εργασία τους.
6. Να ενθαρρύνει την εκπαίδευση των εργαζοµένων σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
7. Να ενηµερώνει τους εργαζοµένους για τη νοµοθεσία που ισχύει σχετικά µε την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και για τον τρόπο εφαρµογής της από την επιχείρηση.
8. Να καταρτίζει πρόγραµµα προληπτικής δράσης και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση.

9. Να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχηµάτων στο οποίο να αναγράφονται τα αίτια και η περιγραφή του ατυχήµατος.

Β. Οι εργαζόµενοι έχουν υποχρέωση:

1. Να εφαρµόζουν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας.
2. Να χρησιµοποιούν τα ατοµικά µέσα προστασίας.
3. Να διατηρούν τις διατάξεις και τους µηχανισµούς ασφάλειας.
4. Να παρακολουθούν τα σχετικά σεµινάρια σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας.

Αρθρο 33 ∆ιοικητικές κυρώσεις

Αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 24 του ν. 2224/94, όπως αυτό συµπληρώθηκε µε το άρθρο 16

παρ.6 του ν. 2639/98

1. Σε κάθε εργοδότη, κατασκευαστή, παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προµηθευτή, που παραβαίνει τις διατάξεις του νόµου αυτού και των προεδρικών διαταγµάτων ή υπουργικών αποφάσεων, που εκδίδονται µε εξουσιοδότησή του, επιβάλλεται από τον επιθεωρητή εργασίας, ανεξάρτητα από τις ποινικές κυρώσεις, µε πλήρη αιτιολογηµένη απόφασή του και ύστερα από κλήση του εργοδότη για παροχή εξηγήσεων:

α) πρόστιµο για κάθε παράβαση από δέκα χιλιάδες (10.000) έως πεντακόσιες χιλιάδες

(500.000) δραχµές,

β) προσωρινή διακοπή της λειτουργίας συγκεκριµένης παραγωγικής διαδικασίας ή τµήµατος ή τµηµάτων ή του συνόλου της επιχείρησης ή εκµετάλλευσης για χρονικό διάστηµα µέχρι πέντε ηµέρες.

2. Στους αναφερόµενους στην παρ. 1 αυτού του άρθρου ο Υπουργός Εργασίας, ύστερα από αιτιολογηµένη εισήγηση του επιθεωρητή εργασίας, µπορεί να επιβάλλει µε απόφασή του:

α) προσωρινή διακοπή της λειτουργίας συγκεκριµένης παραγωγικής διαδικασίας ή τµήµατος ή τµηµάτων ή του συνόλου της επιχειρήσεως ή εκµετάλλευσης για χρονικό διάστηµα µεγαλύτερο των πέντε ηµερών,

β) οριστική διακοπή της λειτουργίας συγκεκριµένης παραγωγικής διαδικασίας ή τµήµατος ή τµηµάτων ή του συνόλου της επιχείρησης ή εκµετάλλευσης.

3. Οι ποινές της παρ. 2 στην περιπτωση των µεταποιητικών επιχειρήσεων επιβάλλονται µε κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Βιοµηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας.

4. Κατά την επιλογή και επιβολή των παραπάνω διοικητικών ποινών λαµβάνονται υπόψη ιδίως:

α) Η αµεσότητα, η σοβαρότητα και η έκταση του κινδύνου.

β) Η σοβαρότητα της παράβασης, η τυχόν επαναλαµβανόµενη µη συµµόρφωση στις υποδείξεις των αρµόδιων οργάνων, οι παρόµοιες παραβάσεις στο παρελθόν και ο βαθµός υπαιτιότητας.

5. Πριν από την επιβολή των παραπάνω διοικητικών κυρώσεων µπορεί να χορηγηθεί εύλογη προθεσµία για συµµόρφωση ή θα παραταθεί µία µόνο φορά η προθεσµία, αν κριθεί ότι εκείνη που χορηγήθηκε αρχικά δεν ήταν επαρκής.
6. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Εργασίας και για τις µεταποιητικές επιχειρήσεις και του Υπουργού Βιοµηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφαλίσεως της Εργασίας, µπορεί να αυξάνεται το ανώτατο όριο του παραπάνω πρόστιµου.

Aρθρο 34

Βεβαίωση και είσπραξη προστίµων Αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 24 του ν. 2224/94, όπως αυτό συµπληρώθηκε µε το άρθρο 16

παρ.6 του ν. 2639/98

1. Η εκτέλεση των διοικητικών κυρώσεων του εδαφίου (β) της παραγράφου 1 και των εδαφίων (α) και (β) της παραγράφου 2 του προηγούµενου άρθρου γίνεται από την αρµόδια αστυνοµική αρχή.

2. Το πρόστιµο βεβαιώνεται από τον επιθεωρητή εργασίας µε την πράξη που εκδίδει και εισπράτεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του Κώδικα «περί εισπράξεως των δηµοσίων εσόδων» από το δηµόσιο ταµείο της περιοχής του υπόχρεου και περιέρχεται σε ειδικό λογαριασµό του Α.Σ.Ε. του Υπουργείου Εργασίας.

Αρθρο 35 Ποινικές κυρώσεις

Αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 25 του ν.2224/94, όπως αυτό αντικαταστάθηκε µε το άρθρο

• του ν. 2639/98.

1. Κάθε εργοδότης, κατασκευαστής ή παρασκευαστής, εισαγωγέας ή προµηθευτής, που παραβαίνει από πρόθεση τις διατάξεις του νόµου αυτού και των κανονιστικών πράξεων, που εκδίδονται µε εξουσιοδότησή του, τιµωρείται µε φυλάκιση ή µε χρηµατική ποινή τουλάχιστον εκατό χιλιάδων δραχµών ή και µε τις δύο αυτές ποινές.

Σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων από αµέλεια οι παραπάνω δράστες τιµωρούνται µε φυλάκιση µέχρις ενός έτους ή µε χρηµατική ποινή.

2. Σε περίπτωση αναβολής της δίκης, στις υποθέσεις της παραγράφου 1, το δικαστήριο µε την απόφασή του ορίζει ρητή δικάσιµο, µέσα σε είκοσι ηµέρες.
3. Το άρθρο 12 του ν. 435/1976 (ΦΕΚ 251 Α) αντικαθίσταται ως ακολούθως:

Αρθρο 12

Ο παρεµποδίζων την είσοδο των οργάνων του Υπουργείου Εργασίας στους τόπους εργασίας κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους, ως και ο υπόχρεος προς παροχή στοιχείων ή πληροφοριών εργοδότης, διευθυντής της επιχείρησης ή εκπρόσωπος που αρνείται την παροχή αυτών των στοιχείων και πληροφοριών ή παρέχει ψευδείς πληροφορίες ή στοιχεία τιµωρείται κατά το άρθρο 458 του Ποινικού Κώδικα».

Αρθρο 36 Εξουσιοδοτική διάταξη

Με προεδρικά διατάγµατα που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, καθορίζονται τα µέτρα υγιεινής, ασφάλειας και προστασίας της υγείας των εργαζοµένων, που πρέπει να λαµβάνονται για την αποτροπή του επαγγελµατικού κινδύνου κατά ειδικές εργασίες, είδη εργασιών ή δραστηριότητες για την εφαρµογή του νόµου αυτού.

Τα προεδρικά διατάγµατα αυτά µπορεί να προβλέπουν και σταδιακή εφαρµογή των µέτρων που καθορίζουν.

Αρθρο 37 Καταργούµενες διατάξεις

Από την έναρξη ισχύος του νόµου αυτού καταργείται κάθε αντίθετη σ’ αυτόν διάταξη.

Αρθρο 38

1. Στο άρθρο 2 του ν. 1387/1983 «Έλεγχος οµαδικών απολύτων και άλλες διατάξεις« προστίθεται παράγραφος 3 που έχει ως εξής:

«3. Για τους εργαζοµένους που απολύονται από εργοληπτικές επιχειρήσεις λόγω διακοπής ή αναστολής των εργασιών από αιτίες που οφείλονται αποδεδειγµένα στον κύριο του έργου, όταν αυτός είναι το ∆ηµόσιο ή ν.π.δ.δ., εφαρµόζονται οι διαδικασίες που ορίζονται από τα άρθρα 3, 4 και 5 παρ. 1 και 2 του παρόντος νόµου».

2. Στην παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου η περίπτωση δ’ αυτού καταργείται. Η περίπτωση ε’ αριθµείται σαν δ’.

Αρθρο 39 Κύρωση απόφασης

Κυρώνεται από τότε που εκδόθηκε η απόφαση αριθ. 40161/16.5.1984 των Υπουργών ∆ικαιοσύνης και Εργασίας «Ταχύρρυθµη επαγγελµατική κατάρτιση κρατουµένων«, που δηµοσιεύθηκε στο Φύλλο της Εφηµερίδας της Κυβερνήσεως αριθµός 307 τ. Β’ της 16.5.1984 και της οποίας το κείµενο έχει ως εξής:

«ΑΠΟΦΑΣΗ

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Έχοντες υπόψη:

α) Τις διατάξεις του ν.δ. 212/1969 «περί οργανώσεως και διοικήσεως του Οργανισµού Απασχολήσεως Εργατικού ∆υναµικού».

β) Τις διατάξεις του ν . 709/1977 «περί καθιερώσεως κινήτρων επαγγελµατικής καταρτίσεως Εργατικού ∆υναµικού και ρυθµίσεως συναφών θεµάτων».

γ) Τις διατάξεις του ν.δ. 1104/1972 «περί θεµάτων τινών ασφαλίσεως και εκπαιδεύσεως των επαγγελµατικώς καταρτιζοµένων».

δ) Την ανάγκη επαγγελµατικής κατάρτισης των κρατουµένων στις αγροτικές φυλακές για να αποκτήσουν τα απαραίτητα εφόδια και τη δυνατότητα επαγγελµατικής αποκαταστάσεως, µετά την αποφυλάκισή τους.

ε) Τις σχετικές προτάσεις του Υπουργείου ∆ικαιοσύνης (έγγραφο αριθ. 36295/2.5.84) και του Ο.Α.Ε.∆. (Απόφαση ∆.Σ. 3977/3.4.1984, έγγραφο 79490/8.5.1984).

Αποφασίζουµε 1. Εγκρίνουµε τη λειτουργία στο ΚΕ.Τ.Ε.Κ. Αργολίδας του Ο.Α.Ε.∆. δύο τµηµάτων

ταχύρρυθµης επαγγελµατικής κατάρτισης στις ειδικότητες του µηχανικού αυτοκινήτων και του ηλεκτροτεχνίτη εγκαταστάτη για την επαγγελµατική κατάρτιση 40 κρατουµένων των Αγροτικών Φυλακών Τίρυνθας, µε τους εξής όρους:

α. Τα προγράµµατα που θα εφαρµοσθούν είναι τα εγκεκριµένα για την επαγγελµατική κατάρτιση ανέργων στις αντίστοιχες ειδικότητες.

β. Για την εφαρµογή των προγραµµάτων θα διατεθούν δύο µόνιµοι εκπαιδευτικοί, που θα συνεπικουρούνται από δύο ωροµίσθιους εκπαιδευτικούς, ένα για κάθε τµήµα ειδικότητας.

γ. Η επιλογή των κρατουµένων που θα καταρτισθούν θα γίνει από το Υπουργείο ∆ικαιοσύνης µε κριτήρια, που θα εγγυώνται την επιτυχία εφαρµογής των προγραµµάτων (χρόνος αποφυλάκισης, συµπεριφορά, ενδιαφέρον, γραµµατικές γνώσεις, ηλικία κλπ.).

δ. Σε όσους και τους εκπαιδευοµένους διακρίνονται για το ενδιαφέρον και την απόδοσή τους στο εκπαιδευτικό πρόγραµµα θα καταβάλλεται από τον Ο.Α.Ε.∆. εκπαιδευτικό επίδοµα εκατό (100) δρχ. ηµερησίως µε παράλληλη ασφαλιστική κάλυψη.

ε. Σε όσους παρακολουθήσουν µε επιτυχία τα σχετικά προγράµµατα θα χορηγηθούν τίτλοι ταχύρρυθµης επαγγελµατικής κατάρτισης.

στ. Το Υπουργείο ∆ικαιοσύνης αναλαµβάνει τη νόµιµη υποχρέωση για τη φύλαξη των κρατουµένων και την προστασία του εκπαιδευτικού κλπ. προσωπικού κατά τη διάρκεια της κατάρτισης.

2. Οι σχετικοί όροι και ο τρόπος εφαρµογής των παραπάνω προγραµµάτων θα ρυθ µιστούν µε σχετική σύ µβαση, που θα υπογραφεί, σύµφωνα µ ε τις διατάξεις του άρθρου 50 του ν. 1404/1983, µεταξύ του Υπουργείου ∆ικαιοσύνης και του Ο.Α.Ε.∆.

Η απόφαση αυτή, που θα κυρωθεί µε το νόµο, να δηµοσιευθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως».

Αρθρο 40 Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του νόµου αυτού αρχίζει από τη δηµοσίευσή του στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιµέρους διατάξεις.

Παραγγέλλου µε τη δηµοσίευση του παρόντος στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόµου του Κράτους.

Αθήνα 11 Οκτωβρίου 1985

Ο ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΤΗΣ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΝΤ. ΣΑΡΤΖΕΤΑΚΗΣ

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΗΜ.ΤΑΞΗΣ                       ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ

ΑΓΑΜ. ΚΟΥΤΣΟΓΙΩΡΓΑΣ                 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ

∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ                                                             ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΓΕΩΡΓ. ΑΛΕΞ. ΜΑΓΚΑΚΗΣ                                        ΕΥΑΓ.ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του κράτους

Αθήνα, 15 Οκτωβρίου 1985

Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ- ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ΜΑΓΚΑΚΗΣ